
Planujesz zakup swojego pierwszego mieszkania? Mamy doskonałą wiadomość! Od 31 sierpnia 2023 roku obowiązują przepisy, które pozwalają na całkowite zwolnienie z 2% podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) przy nabyciu pierwszej nieruchomości. To realna oszczędność, która może wynieść nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Nasza kancelaria notarialna w Katowicach przygotowała kompleksowy przewodnik, w którym wyjaśniamy, kto może skorzystać z ulgi i jakie warunki należy spełnić.
Czym jest podatek PCC i kiedy się go płaci?
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) to opłata, którą ponosi kupujący przy zakupie nieruchomości z rynku wtórnego. Obowiązuje on wtedy, gdy transakcja nie jest objęta podatkiem VAT. Standardowa stawka wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości. Podatek ten jest pobierany przez notariusza podczas sporządzania aktu notarialnego umowy sprzedaży.
Nowe zwolnienie z PCC na pierwsze mieszkanie – od kiedy i dla kogo?
Historyczna zmiana weszła w życie 31 sierpnia 2023 roku. Na jej mocy wprowadzono zwolnienie z PCC dla osób fizycznych, które nabywają swoją pierwszą nieruchomość mieszkalną.
Kluczowe warunki zwolnienia z podatku PCC
Aby skorzystać z ulgi, należy spełnić łącznie kilka warunków określonych w ustawie.
1. Kto może skorzystać?
Zwolnienie dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy kupującym jest osoba fizyczna (lub osoby fizyczne).
Kluczowy wymóg: w dniu sprzedaży (oraz przed tym dniem) kupującemu nie mogło przysługiwać prawo własności do żadnego innego mieszkania, domu ani spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
Ważne: Warunek ten dotyczy nieruchomości posiadanych na całym świecie. Jeśli kupujący jest właścicielem jakiejkolwiek nieruchomości mieszkalnej za granicą, nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia i będzie musiał zapłacić podatek PCC.
2. Jakie nieruchomości obejmuje ulga?
Zwolnienie dotyczy zakupu na rynku wtórnym:
- prawa własności lokalu mieszkalnego (mieszkanie stanowiące odrębną nieruchomość),
- prawa własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (dotyczącego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego).
Na co uważać? Najważniejsze wyjątki i pułapki
Ustawa precyzuje dwie bardzo istotne sytuacje, które decydują o prawie do ulgi.
1. Zakup na współwłasność (np. przez parę)
To kluczowy zapis, o którym należy pamiętać przy wspólnym zakupie. Zwolnienie można stracić, jeśli nieruchomość nabywana jest na współwłasność.
- Aby cała transakcja była zwolniona z PCC, każdy z kupujących musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej żadnej nieruchomości mieszkalnej.
- Jeżeli choćby jeden ze współwłaścicieli (np. partner, małżonek) posiada już mieszkanie lub dom, ulga przepada. W takiej sytuacji cała transakcja będzie objęta 2% podatkiem PCC19.
2. Posiadanie udziału nabytego w drodze dziedziczenia
Co w sytuacji, gdy kupujący odziedziczył część nieruchomości? Ustawodawca przewidział taki scenariusz.
- Warunek “braku posiadania” uznaje się za spełniony, jeżeli kupujący posiadał lub posiada udział w prawie własności, który nie przekracza i nie przekraczał 50%, a jednocześnie udział ten został nabyty w drodze dziedziczenia.
- Co istotne, interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdzają, że można posiadać udziały nawet w kilku nieruchomościach spadkowych. Prawo do zwolnienia z PCC jest zachowane, o ile żaden z tych udziałów nie przekracza 50%.
Jak skorzystać ze zwolnienia? Rola notariusza
Procedura skorzystania ze zwolnienia jest prosta i odbywa się bezpośrednio w kancelarii notarialnej.
- Aby skorzystać z ulgi, kupujący musi poinformować notariusza o tym, że spełnia ustawowe warunki.
- Notariusz w treści aktu notarialnego zamieści stosowne oświadczenie kupującego.
- W oświadczeniu tym kupujący potwierdza, że nabywane mieszkanie lub dom jest jego pierwszą nieruchomością mieszkalną w świetle przepisów ustawy.
Planujesz zakup pierwszej nieruchomości w Katowicach?
Zakup pierwszego mieszkania to ważna decyzja. Jako notariusze w Katowicach, dbamy o to, by cała transakcja przebiegła bezpiecznie, zgodnie z prawem i z korzyścią dla Państwa. Weryfikujemy stan prawny nieruchomości i pomagamy w skorzystaniu z dostępnych ulg, takich jak zwolnienie z podatku PCC.

